Zapylają (też) dzikie zapylacze

Często nie zdajemy sobie sprawy ile owadów wokół nas ma swój udział w zapylaniu roślin.

Ta grupa jest bardzo liczna: zaliczają się do nich błonkówki (tj. dzikie pszczoły samotnice, trzmiele, osy, szerszenie), motyle, ćmy, muchówki oraz niektóre chrząszcze. Tam, gdzie pszczoła miodna nie może lub nie chce oblatywać, idealnie sprawdzają się samotne pszczoły i trzmiele.

Budowa anatomiczna ma znaczenie

Kwiaty mają różną budowę, niektóre z nich są długie rurkowate (np. koniczyna czerwona) i ciężko dostępne dla pszczoły miodnej, która ma krótki języczek. Trzmiele bez problemu swoim długim języczkiem pobierają nektar z takich kwiatów. W Polsce mamy 30 gatunków trzmieli i jest to grupa owadów, która jest bardzo ceniona w rolnictwie. Niezastąpione są w uprawach szklarniowych, gdzie świetnie sobie radzą. Pszczoła miodna w szklarni niestety często ginie, nie potrafiąc wylecieć z takiej przestrzeni, a trzmiel idealnie się odnajduje.

Kolejnym ich atutem jest upartość. Kiedy trzmiel nie może włamać się do kwiatu po nektar, wygryza z boku otwór, z którego dostaje się do pokarmu, a inne pszczoły później korzystają z tej nowej alternatywy. Kolejną ważną zaletą trzmieli jest zapylanie wibracyjne, które jest bardzo skuteczne przy pozyskiwaniu pyłku np. z borówki. Naukowcy potwierdzają wzrost plonów borówek o 36% dzięki trzmielom. Trzmiele są wysoko cenione w uprawach pomidorów, ale również doceniane w zapylaniu czereśni, brzoskwini, moreli, borówki wysokiej, maliny, truskawki i porzeczki.

Specjaliści w swojej dziedzinie.

Dzikie pszczoły samotnice tworzą dużą grupę owadów, w Polsce mamy ok 470 gatunków, a każda pszczoła wyspecjalizowała się na własny wyjątkowy sposób. Mamy duże i małe, z krótszym języczkiem i dłuższym, z większą ilością włosków do transportowania pyłku lub prawie łyse, niektóre są ubarwione jak osa, tych cech można wymieniać sporo. Większość dzikich pszczół jest specjalistami w swojej dziedzinie i są bardzo związane z daną rośliną lub grupą roślin. Kolejnym atutem dzikich pszczół to umiejętność odnalezienia się w szklarniach i innych zamkniętych przestrzeniach.

Cała grupa dzikich pszczół miesierkowatych jest jak Indiana Jones, pokonują wszystkie przeszkody, jakie stwarza kwiat. Te pszczoły samotne wyspecjalizowały się w pozyskiwaniu pyłku z trudno dostępnych roślin, tj. bobowate.

Jedna z takich pszczół – Miesierka lucernówka (Megachile rotundata), jest mniejsza i potrafi szybciej i precyzyjniej dostać się do środka kwiatu i bardzo efektywnie zapyla lucernę. Kolejną samotną pszczołą bardzo znaną i powszechną jest murarka ogrodowa (Osmia rufa).
To ona zbiera laury za najlepsze zapylanie drzew owocowych. A dlaczego jest lepsza niż pszczoła miodna? Dlatego, że murarka zajmuje się tylko i wyłącznie oblatywaniem kwiatów, aby zebrać pokarm dla przyszłego pokolenia, nie magazynuje pokarmu dla siebie, nie opiekuje się potomstwem. Żyje bardzo krótko (ok. 8tyg.), ale bardzo intensywnie. Pracuje 10-krotnie szybciej niż pszczoła miodna. Cały czas lata od kwiatów do trzcinowej rurki i z powrotem, aż nie umrze.

Wszystkim pszczołom, trzmielom zawdzięczamy bardzo dużo, dzięki nim mamy piękne ogrody, rabaty, łąki, lasy oraz pożywienie dla zwierząt i dla nas. Te małe pracowite owady mają ogromne znaczenie w naszym życiu, a cały ekosystem nie istniałby bez nich.